Przepisy "zdrowe jelita"
jadłospis na tydzień
Poniższe przepisy opracowała Pani Małgorzata Sobczyk
wiceprezeska Fundacji Szczęśliwi bez Cukru, specjalistka żywienia człowieka,
zwłaszcza z zakresu diet roślinnych. Poza konsultacjami dietetycznymi
zaangażowana w szeroko pojętą edukację żywieniową – wykłady, warsztaty
i konferencje. Współautorka książki „Uodpornij się, jedząc świadomie”.
Pani Małgorzata oraz pozostałe osoby z Fundacji Szczęśliwi bez Cukru
udzielają także indywidualnych porad dietetycznych. Zapraszamy na stronę Fundacji.
Przepisy
Dieta, która wspomaga prawidłowa prace oraz odpowiednie odżywienia śluzówki jelit powinna być dietą bogatobłonnikową, ale także wspierać rozwój prozdrowotnej mikroflory jelitowej stąd dodatek produktów kiszonych oraz fermentowanych oraz produktów będących źródłem prebiotyków - substancji, którymi żywią się bakterie prozdrowotne zamieszkujące nasze jelita.
Zapraszamy także do zapoznania się z broszurką:
Dzień 1
Śniadanie
Pudding chia
Składniki:
-
Nasiona chia - 2 łyżki
-
Mleko roślinne - szklanka
-
Powidła śliwkowe bez cukru - 2 łyżki
-
Tahini - łyżka
-
Banan
Nasiona chia zalej mlekiem roślinnym, dokładnie zamieszaj i odstaw na przynajmniej dwie godziny (możesz przygotować je dzień wcześniej i wstawić do lodówki). Gdy nasionka już napęcznieją na dnie miseczki lub słoiczka wyłóż powidła śliwkowe, następnie pudding, pokrojonego w plasterki banan i polej danie łyżką tahini.
II Śniadanie:
Kanapki z kiszonym burakiem
-
Pieczywo razowe, na zakwasie - 4 kromki
-
Burak kiszony - 8 plasterków
-
Tofu naturalne, pokrojone w plasterki - ⅓ kostki
-
Sałata rzymska - 4 liście
-
Kiełki lucerny - garść
Obiad
Kluski jaglane ze szpinakiem w sosie warzywnym
Składniki:
-
Kasza jaglana, sucha - ½ szklanki
-
Skrobia ziemniaczana - łyżka
-
Mąka kukurydziana - 4 łyżek
-
Szpinak - garść
-
Szczypta soli
-
Przecier pomidorowy - szklanka
-
Papryka, poszatkowana - szklanka
-
Biała fasola, ugotowana - ½ szklanki
-
Cebula - ½ sztuki
-
Kolendra, czosnek, sól, pieprz, lubczyk
Kaszę jaglaną ugotuj na wodzie i po odsączeniu zmiksuj z podduszonym wcześniej szpinakiem. Do tak powstałej masy dodaj mąki, sól i wilgotnymi dłońmi formuj kluski. Kluski obgotuj 2-3 minuty w osolonym wrzątku (zachowaj ostrożność podczas mieszania oraz wyciągania klusek). Aby przygotować sos podduś poszatkowaną paprykę z cebulą i czosnkiem, a gdy zmiękną dodaj przecier pomidorowy, fasolę oraz resztę przypraw.
Kolacja
Zupa krem z brokułów z zieloną soczewicą
Składniki:
-
Brokuły - 500g
-
Zielona soczewica, sucha - ¼ szklanki
-
Marchew
-
Pietruszka
-
Por - ½ sztuki
-
Ziemniak
-
Czosnek, sól, pieprz, lubczyk
Warzywa ugotuj na niewielkiej ilości wody, dodaj przyprawy i zmiksuj.
Kalorie [kcal] 2024
Białko [g] 83
Błonnik [g] 69
Tłuszcz [%] 19
Omega 3 [mg] 6,6
Węglowodany [g] 360
Witamina A [µg] 1569
Cukry [g] 79
Żelazo [mg] 26
Dzień 2
Śniadanie
Kanapki z pastą z tofu
Składniki:
-
Pieczywo razowe na zakwasie - 2 kromki
-
Tofu naturalne - kostka
-
Pomidory suszone na słońcu - 5 plasterków
-
Bazylia, tymianek, czosnek,
-
Kiełki lucerny - garść
-
Pomidor - ½ sztuki
Tofu zmiksować z suszonymi pomidorami i przyprawami na gładką pastę.
II Śniadanie
Sałatka z gruszką
Składniki:
-
Mix sałat - szklanka
-
Rukola - garść
-
Gruszka - sztuka
-
Cieciorka, ugotowana - szklanka
-
Awokado - ⅓ sztuki
-
Orzechy włoskie - łyżka
-
Ocet balsamiczny, pieprz kolorowy
Obiad
Ryż z dynią
Składniki:
-
Ryż brązowy, suchy - ⅓ szklanki
-
Dynia pokrojona w kostkę - 2 szklanki
-
Olej rzepakowy - łyżka
-
Cebula - ½ sztuki
-
Szpinak - 2 szklanki
-
Czerwona fasola, ugotowana - szklanka
-
Curry, chilli, imbir, sól
Ryż ugotuj. W między czasie do głębokiej patelni nalej wody (tak by przykryła dno), dodaj przyprawy i uduś dynie z pozostałymi warzywami aż zmięknie. Na koniec dopraw do smaku i dodaj ryż.
Kolacja
Naleśniki
Składniki:
-
Mleko roślinne - 100 ml
-
Ocet jabłkowy - łyżeczka
-
Maka - ⅔ szklanki
-
Ziarna chia - łyżka
-
Ciepła woda - 3 łyżki
-
Olej rzepakowy - łyżeczka
-
Inulina - łyżeczka
-
Pokrojona w paski gruszka
Mleko roślinne wymieszaj z octem i odstaw na bok na około 10 minut. W tym czasie zalej nasiona chia ciepłą wodą i poczekaj aż powstanie “galaretka” - ok. 5 minut. Mąkę przesiej przez sitko i wymieszaj z inuliną, a następnie dodaj roztwór mleka oraz octu oraz napęczniałe nasiona chia. Dobrze wymieszaj - ciasto będzie gęste. Następnie usmaż na rozgrzanej patelni z obu stron.
Kalorie [kcal] 2 084
Białko [g] 84,3
Błonnik [g] 71
Tłuszcz [%] 21
Omega 3 [mg] 4,7
Węglowodany [g] 351
Witamina A [µg] 29 996
Cukry [g] 68
Żelazo [mg] 25
Dzień 3
Śniadanie
Rozgrzewający zielony koktajl
Składniki:
-
Mleko roślinne - szklanka
-
Banan - sztuka
-
Szpinak - garść
-
Pomarańcza - sztuka
-
Imbir - 2 cm
-
Siemię lniane, mielone - łyżka
Siemię lniane zmiel w domu, przy użyciu młynka do kawy. Możesz przechowywać je do 3 dni, w lodówce, w ciemnym szklanym słoiczku – przygotowane w ten sposób jest dobrym źródłem kwasów tłuszczowych omega 3.
II Śniadanie
Owsianka z orzechami
Składniki:
-
Mleko roślinne - szklanka
-
Płatki owsiane - 5 łyżek
-
Płatki jaglane - 2 łyżki
-
Syrop z daktyli - łyżka
-
Gruszka - ½ sztuki
-
Figi suszone - 2 sztuki
-
Inulina - łyżeczka
-
Cynamon
Płatki ugotuj na mleku roślinnym. Po zdjęciu z gazu, do ciepłej jeszcze owsianki, dodaj inulinę, syrop z daktyli i dobrze wymieszaj. Następnie dodaj pokrojone w kawałki figi i gruszkę, posyp cynamonem.
Obiad
Pulpety warzywne z brukselką
Składniki:
-
kasza jaglana sucha – ½ szklanki
-
Marchewka, pokrojona w kostkę – sztuka
-
zielony groszek, ugotowany – ½ szklanki
-
suszone pomidory – 10 plasterków
-
Cieciorka, ugotowana – ½ szklanki
-
Orzechy włoskie - 2 łyżki
-
tymianek, bazylia, majeranek, słodka papryka
-
brukselka - 200g (miseczka)
Lekko rozgotuj kaszę jaglaną i wymieszaj z poszatkowanymi warzywami, cieciorką oraz orzechami. Następnie część masy zblenduj na gładka masę i ponownie wymieszaj dodając przyprawy. Uformuj pulpety i piecz w 180 st.C aż się zarumienią. Brukselkę ugotuj osobno.
Kolacja
Zupa z dyni
Składniki:
-
Dynia, pokrojona w kostkę - 3 szklanki
-
Marchew - sztuka
-
Pietruszka - sztuka
-
Pęczak suchy - 5 łyżki
-
Prażone pestki słonecznika i dyni - 2 łyżki
-
Natka pietruszki
-
Sól, imbir świeży, pieprz
Warzywa rozgotuj na niewielkiej ilości wody z przyprawami. Zmiksuj na gładką masę. Na wierzch dodaj ugotowany wcześniej pęczak, natkę pietruszki oraz pestki.
Kalorie [kcal] 1 919
Białko [g] 75,5
Błonnik [g] 72
Tłuszcz [%] 18
Omega 3 [mg] 4
Węglowodany [g] 345
Witamina A [µg] 58 003
Cukry [g] 91
Żelazo [mg] 22,7
Dzień 4
Śniadanie
Jaglanka z suszonymi pomidorami
Składniki:
-
Kasza jaglana - 3 łyżki
-
Pomidory suszone - 3 plasterki
-
Jarmuż - garść
-
Cebula - ¼ sztuki
-
Wędzone tofu - ½ kostki
-
Pestki słonecznika, podprażone - łyżka
-
Rukola - garść
-
Curry, słodka papryka, sól
Kaszę ugotuj na głębokiej patelni w wodzie z przyprawami. Gdy kasza wchłonie cały płyn dodaj warzywa i duś pod przykryciem – dodaj wody. Gdy jarmuż zmięknie dodaj tofu i pestki słonecznika. Dopraw do smaku. Na wierzch podaj świeżą rukolę.
II Śniadanie
Budda bowl (miska Buddy)
Składniki:
-
Kimchi - szkalnka
-
Ryż, suchy - ¼ szklanki
-
Hummus - ½ szklanki
-
Dynia pokrojona w kostkę - szklanka
-
Tahini - łyżka
-
Syrop daktylowy - łyżka
Dynie podduś na patelni z niewielką ilością soli aż zmięknie, a następnie wymieszaj w sosie zrobionym z syropu daktylowego i tahini. Ryż ugotuj. Ułóż na głębokiej misce z pozostałymi składnikami.
Obiad
Naleśniki z nadzieniem z zielonej soczewicy
Składniki:
-
Mleko roślinne - 100 ml
-
Ocet jabłkowy - łyżeczka
-
Maka - ½ szklanki
-
Ziarna chia - łyżka
-
Ciepła woda - 3 łyzki
-
Olej rzepakowy - łyżeczka
-
Inulina - łyżeczka
-
Zielona soczewica, sucha - ⅓ szklanki
-
Przecier pomidorowy - łyżka
-
Suszone śliwki - 3 sztuki
-
Sól, pieprz, majeranek
Mleko roślinne wymieszaj z octem i odstaw na bok na około 10 minut. W tym czasie zalej nasiona chia ciepłą wodą i poczekaj aż powstanie “galaretka” - ok. 5 minut. Mąkę przesiej przez sitko i wymieszaj z inuliną, a następnie dodaj roztwór mleka oraz octu oraz napęczniałe nasiona chia. Dobrze wymieszaj - ciasto będzie gęste. Następnie usmaż na rozgrzanej patelni z obu stron.
Soczewicę przepłucz, a następnie ugotuj. Pod koniec gotowania dodaj przecier pomidorowy i drobno poszatkowane śliwki. Dopraw do smaku przyprawami.
Kolacja
Zielona soczewica z chlebkiem lnianym
Składniki:
-
Słonecznik - 3 łyżki
-
Siemie lniane, całe - 3 łyżki
-
Siemię lniane, zmielone - 3 łyżki
-
Płatki owsiane - ⅓ szklanki
-
Olej kokosowey - 2 łyżki
-
Letnia woda - ⅓ szklanki
-
Szczypta soli
-
Zielona soczewica - ¼ szklanki
-
Przecier pomidorowy - łyżka
-
Suszone śliwki - sztuka
-
Sól, pieprz, majeranek
Połącz suche składniki, następnie dodaj do nich wodę i olej kokosowy oraz sól. Odstaw na 1-2 godziny aż masa zgęstnieje. Piecz w małej keksówce lub foremkach na muffinki w 185 st.C przez ok. 40 minut. Po wyjęciu z piekarnika odstawić do ostygnięcia.
Soczewicę przepłucz, a następnie ugotuj. Pod koniec gotowania dodaj przecier pomidorowy i drobno poszatkowane śliwki. Dopraw do smaku przyprawami.
Kalorie [kcal] 2 129
Białko [g] 82,4
Błonnik [g] 64,5
Tłuszcz [%] 34
Omega 3 [mg] 13,3
Węglowodany [g] 283,9
Witamina A [µg] 13 463,4
Cukry [g] 45,7
Żelazo [mg] 27,4
Dzień 5
Śniadanie
Owsianka ze słoiczka
Składniki:
-
Masło orzechowe - 2 łyżki
-
Jabłko, starte - szklanka
-
Płatki owsiane - ½ szklanki
-
Mleko roślinne - ½ szklanki
-
Cynamon
Kilka godzin przed zjedzeniem lub poprzedniego dnia na dno słoika/pojemnika nałóż masło orzechowe, następnie starte jabłko, nasyp płatki owsiane (wymieszane z cynamonem) i zalej wszystko mlekiem roślinnym. Odczekaj przynajmniej 4 godziny przed zjedzeniem.
II Śniadanie
Sałatka z chrupiącą ciecierzycą, porem i jabłkiem
Składniki:
-
Mix sałat - 3 szklanki
-
Ciecierzyca, ugotowana - szklanka
-
Jabłko - sztuka
-
Por - 5 cm
-
Wędzona papryka, sól, pieprz, ocet balsamiczny
Ugotowaną ciecierzycę dopraw papryką wędzoną, solą i pieprzem, następnie rozłóż ją równomiernie jedną warstwą na blasze wyłożonej papierem do pieczenia i wstaw do piekarnika nastawionego na 180 stopni (najlepiej z termoobiegiem). Piecz aż zacznie się rumienić, lecz uważaj by nie spalić. Co jakiś czas przemieszaj. Jabłko pokrój w plastry, pora posiekaj, a następnie zblanszuj przelewając go na sicie przegotowaną wodą.
Obiad
Zupa Miso
Składniki:
-
Bulion warzywny - 300 ml
-
Marchewka, pokrojona w paski - sztuka
-
Tofu naturalne, pokrojone w kostki - ½ kostki
-
Pasta miso - 2 łyżki
-
Mleko roślinne, kokosowe - ½ szklanki
-
Wodorosty wakame - łyżka
Marchewkę, wodorosty i tofu wrzuć do gotującego się bulionu, poczekaj aż zmiękną oraz wtedy dodaj pastę miso. Zabiel zupę mlekiem kokosowym.
Kolacja
Chlebek lniany z sokiem z kiszonego buraka
Składniki:
-
Słonecznik - 3 łyżki
-
Siemię lniane, całe - 3 łyżki
-
Siemię lniane, zmielone - 3 łyżki
-
Płatki owsiane - ⅓ szklanki
-
Olej kokosowy - 2 łyżki
-
Letnia woda - ⅓ szklanki
-
Szczypta soli
-
Sok z kiszonego buraka - szklanka (do popicia chlebka)
Połącz suche składniki, następnie dodaj do nich wodę i olej kokosowy oraz sól. Odstaw na 1-2 godziny aż masa zgęstnieje. Piecz w małej keksówce lub foremkach na muffinki w 185 st.C przez ok. 40 minut. Po wyjęciu z piekarnika odstawić do ostygnięcia.
Kalorie [kcal] 1 950
Białko [g] 76,1
Błonnik [g] 56,3
Tłuszcz [%] 40
Omega 3 [mg] 10,5
Węglowodany [g] 212,2
Witamina A [µg] 21 774
Cukry [g] 64,4
Żelazo [mg] 21,8
Dzień 6
Śniadanie
Koktajl na bazie jogurtu sojowego
Składniki:
-
Jogurt sojowy - mały kubeczek (160 ml)
-
Nasiona lnu, mielone - łyżka
-
Sok z czerwonych buraków - szklanka
-
Banan - sztuka
-
Sałata rzymska, poszatkowana - garść
Składniki zmiksuj na koktajl, najlepiej w na dnie kielicha blendera umieszczając poszatkowaną sałatę rzymską.
II Śniadanie
Warzywa z humusem
Składniki:
-
Hummus - szklanka
-
Marchewka - sztuka
-
Seler naciowy - 2 łodygi
-
Brokuł, sparzony - szklanka
-
Pomidorki koktajlowe - garść
Obiad
Łazanki z tempehem
Składniki:
-
Makaron typu łazanki, suchy - szklanka
-
Kiszona kapusta - 300 g
-
Tempeh, kostka - szklanka
-
Cebula - sztuka
-
Majeranek, pieprz
Makaron ugotuj. Na patelni podduś cebulę, następnie dodaj kapustę kiszoną z majerankiem i duś pod przykryciem aż kapusta zmniejszy swoją objętość. Dodaj makaron i pokrojony w kostkę tempeh. Dopraw do smaku.
Kolacja
Krem curry z soczewicy i kukurydzy
-
Bulion warzywny - 500 ml
-
Marchewka - 2 sztuki
-
Kukurydza, ugotowana - szklanka
-
Czerwona soczewica, sucha - ½ szklanki
-
Curry, kurkuma, pieprz Cayenne, sól, kolendra
Ugotuj soczewicę i marchewkę w bulionie, dodaj przyprawy i zblenduj. Na koniec do kremu dodaj ugotowaną kukurydzę.
Kalorie [kcal] 2 076
Białko [g] 110
Błonnik [g] 69,2
Tłuszcz [%] 23
Omega 3 [mg] 3
Węglowodany [g] 316,2
Witamina A [µg] 27 719
Cukry [g] 82,8
Żelazo [mg] 31,5
Dzień 7
Śniadanie
Pudding chia z kiszonym burakiem
Składniki:
-
Nasiona chia - 2 łyżki
-
Mleko roślinne - szklanka
-
Kiszony burak, wiórki - 2 łyżki
-
Orzechy włoskie - łyżka
Nasiona chia zalej mlekiem, dobrze wymieszaj i odstaw na godzinę aż napęcznieją. Następnie dodaj kiszonego buraka oraz orzechy włoskie.
II Śniadanie
Gofry z zieloną pastą
Składniki:
-
Mąka orkiszowa - 80 g
-
Inulina - łyżeczka
-
Proszek do pieczenia - łyżeczka
-
Mleko roślinne - 100 ml
-
Olej rzepakowy - łyżka
-
ksylitol/erytrol - łyżka
-
Kostka tofu naturalnego
-
Sok z jarmużu i pomarańczy - ½ szklanki
-
Sok z cytryny
-
Syrop daktylowy - łyżka
Mąkę przesiej przez sitko i wymieszaj z inuliną, proszkiem do pieczenia oraz ksylitolem/erytrolem. Dodaj mokre składniki i dobrze wymieszaj.
Kostkę tofu zmiksuj z sokiem z jarmużu do uzyskania gładkiej pasty. Dodaj soku z cytryny dla smaku.
Obiad
Placek pasterski
Składniki:
-
Soczewica zielona, sucha - ¼ szklanki
-
Ziemniak - 2 sztuki
-
Cebula - sztuka
-
Pieczarki - 5 sztuk
-
Szpinak - 2 garście
-
Majeranek, tymianek, czosnek, kumin rzymski, sól, pieprz
Soczewicę opłucz i ugotuj. Ziemniaki obierz, pokrój w drobną kostkę i ugotuj, następnie zrób z nich puree. Pieczarki pokrój w talarki i wraz z poszatkowaną cebulą i szpinakiem podduś na patelni z przyprawami. Do żaroodpornego naczynia nałóż na sam spód ugotowaną soczewicę, następnie pieczarki ze szpinakiem i cebulą, całość przykryj tłuczonymi ziemniakami. Zapiekaj w piekarniku nagrzanym do 180 st. C aż wierzch ziemniaków się zarumieni.
Kolacja
Buraczana sałatka z komosą i pomarańczą
Składniki:
-
Burak - sztuka
-
Pomarańcza - sztuka,
-
Komosa ryżowa, ugotowana - ½ szklanki
-
Szpinak, świeży - 3 garście,
-
odrobina soku z cytryny (z połówki)
Wyszoruj buraka, owiń w folię aluminiową i piecz w piekarniku nagrzanym do 220 stopni aż będzie miękki (50-60 minut). Następnie obierz go i pokrój w paski. Porządnie przepłukany szpinak umieść w misce i skropl wyciśniętym sokiem z cytryny, dobrze wymieszaj. Pomarańczę wyfiletuj usuwając skórę i białe włókna. Na talerzu rozłóż szpinak, następnie buraki. Rozsyp komosę ryżową, dołóż kawałki pomarańczy.
Kalorie [kcal] 1 917
Białko [g] 92,3
Błonnik [g] 58,6
Tłuszcz [%] 24
Omega 3 [mg] 6,8
Węglowodany [g] 286,8
Witamina A [µg] 10 199,6
Cukry [g] 55,5
Żelazo [mg] 26,1
WYBRANE POSIŁKI
Danie 1
Pudding chia z kiszonym burakiem
Składniki:
-
Nasiona chia - 2 łyżki
-
Mleko roślinne - szklanka
-
Kiszony burak, wiórki - 2 łyżki
-
Orzechy włoskie - łyżka
Nasiona chia zalej mlekiem, dobrze wymieszaj i odstaw na godzinę aż napęcznieją. Następnie dodaj kiszonego buraka oraz orzechy włoskie.
Kalorie [kcal] 226,5
Białko [g] 12,3
Błonnik [g] 10,2
Tłuszcz [%] 52
Omega 3 [mg] 4,4
Węglowodany [g] 16,3
Witamina A [µg] 515
Cukry [g] 4,4
Żelazo [mg] 4,7
Kiszone produkty to naturalne synbiotyki - zawierają w sobie probiotyczne kultury bakterii pozytywnie wpływające na pracę naszych jelit oraz prebiotyki, substancje, którymi żywią się bakterie - dzięki temu łatwiej jest im zagnieździć się w naszych jelitach.
Danie 2
Naleśniki z inuliną
Składniki:
-
Mleko roślinne - 100 ml
-
Ocet jabłkowy - łyżeczka
-
Mąka - ⅔ szklanki
-
Ziarna chia - łyżka
-
Ciepła woda - 3 łyżki
-
Olej rzepakowy - łyżeczka
-
Inulina - łyżeczka
-
Pokrojona w paski gruszka
Mleko roślinne wymieszaj z octem i odstaw na bok na około 10 minut. W tym czasie zalej nasiona chia ciepłą wodą i poczekaj aż powstanie “galretka” - ok. 5 minut. Mąkę przesiej przez sitko i wymieszaj z inuliną, a następnie dodaj roztwór mleka oraz octu oraz napęczniałe nasiona chia. Dobrze wymieszaj - ciasto będzie gęste. Następnie usmaż na rozgrzanej patelni z obu stron.
Kalorie [kcal] 428
Białko [g] 12,3
Błonnik [g] 21,2
Tłuszcz [%] 17
Omega 3 [mg] 2
Węglowodany [g] 78,5
Witamina A [µg] 254
Cukry [g] 18,5
Żelazo [mg] 5
Inulina to prebiotyk w czystej postaci. Przyczynia się więc do wzrostu prozdrowotnej mikroflory jelitowej, a dodatkowo jest zdrowym słodzikiem i doskonale zagęszcza sosy, zupy i kremy.
Danie 3
Zupa z dyni
Składniki:
-
Dynia, pokrojona w kostkę - 3 szklanki
-
Marchew - sztuka
-
Pietruszka - sztuka
-
Pęczak suchy - 5 łyżki
-
Prażone pestki słonecznika i dyni - 2 łyżki
-
Natka pietruszki
-
Sól, imbir świeży, pieprz
Warzywa rozgotuj na niewielkiej ilości wody z przyprawami. Zmiksuj na gładką masę. Na wierzch dodaj ugotowany wcześniej pęczak, natkę pietruszki oraz pestki.
Kalorie [kcal] 455
Białko [g] 14,9
Błonnik [g] 16,3
Tłuszcz [%] 17
Omega 3 [mg] 0,1
Węglowodany [g] 86
Witamina A [µg] 50 341,2
Cukry [g] 16,6
Żelazo [mg] 6
Dynia jest genialnym źródłem beta karotenu, który zamieniany jest w naszym organizmie w witaminę A, niezwykle istotną substancję, która zapewnia odpowiednie nawilżenie i szczelność śluzówki. Ponieważ jest warzywem dobrze “zimującym” możemy cieszyć się z dyń dobrej jakości długo po ich zbiorach.